Certificaten voor CO2-opslag in woningen krijgen primeur in Noord-Brabant

CO2 opslaan in natuurlijke bouwmaterialen voor woningen, uitrekenen hoeveel geld dat waard is en vervolgens aan certificaten koppelen die je kunt verkopen of verhandelen. Het lijkt op het emissiehandelssysteem (ETS) voor CO2 en zou voor een revolutie in de bouw kunnen zorgen. Ballast Nedam Development gaat er als eerste bouwbedrijf ter wereld mee beginnen bij het project Natuurhuis in Heeze.

De nieuwe certificaten heten Construction Stored Carbon Credits en worden uitgegeven door klimaatstichting Climate Cleanup Foundation. Het werkt als volgt: hout, hennep, olifantsgras, stro en andere vezelrijke gewassen halen CO2 uit de lucht. Door met deze biobased materialen te bouwen, wordt die CO2 voor gemiddeld 100 jaar opgeslagen in woningen. Elke ton CO2 die niet uitgestoten maar opgeslagen wordt, is geld waard. Die waarde wordt in een certificaat vastgelegd.

Woningen bouwen tegen klimaatverandering

Daardoor wordt biobased bouwen, waarbij woningen meer CO2 opslaan dan uitstoten (klimaatpositief), meer waard en kan het beter concurreren met bouwprojecten die goedkopere, vervuilende materialen als beton en staal gebruiken. Bij het maken van die materialen wordt juist heel veel CO2 uitgestoten. Op deze manier komt er meer vraag naar biobased materialen, waardoor de biobased industrie kan opschalen. Dit kan voor een transitie van de complete bouwsector zorgen. Die zorgt momenteel voor 11 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot, maar kan veranderen in een sector die juist tonnen CO2 uit de lucht haalt en opslaat. Zo kan het bouwen van woningen klimaatverandering tegengaan. Als de bouw op de huidige voet doorgaat is in 2027 het CO2-budget op en zou de bouw geen broeikasgas meer mogen uitstoten. Op dat moment zou de hele woningbouw stilvallen, net als tijdens de stikstofcrisis.

Bouwprojecten slaan CO2 op

et eerste project waarbij Ballast Nedam het nieuwe systeem gaat toepassen is het zogeheten Natuurhuis. Dat zijn klimaatpositieve woningen die voor meer dan 95 procent uit biobased materialen bestaan, zoals prefab stropanelen. Daarmee slaat deze woning 90 ton CO2 op. De eerste acht Natuurhuizen zullen gebouwd worden in het Noord-Brabantse Heeze. Daarna volgen biobased projecten in Amsterdam als de natuur-inclusieve wijk Strandeiland, waar in natuurlijke materialen circa 1.340 ton CO2 wordt opgeslagen, en woongebouw Horizons, dat 3.000 ton CO2 opslaat.

Verkoop certificaten

De Climate Cleanup Foundation gaat onderzoeken en uitrekenen hoeveel de opgeslagen CO2 in woningen waard is. In dit traject wordt de hoeveelheid opgeslagen CO2 in biobased gebouwen bepaald, gecertificeerd en financieel gewaardeerd op basis van Europese en internationale richtlijnen. Alleen bouwprojecten met een positieve invloed op klimaat, biodiversiteit, gezondheid en circulariteit kunnen een certificaat voor CO2-opslag bemachtigen en er geld aan verdienen. Dat kan door de verkoop van certificaten aan bedrijven en overheden die willen investeren in natuurvriendelijke, langdurige CO2-opslag, bijvoorbeeld ter compensatie van hun eigen CO2-uitstoot. Alle transacties worden vastgelegd in een openbaar register, zodat elke euro daadwerkelijk naar opgeruimde CO2 gaat.

Bouw wordt CO2-stofzuiger

Daarmee lijkt het systeem een beetje op het emissiehandelssysteem (ETS) van de EU. Daarin moeten bedrijven certificaten kopen om CO2 uit te mogen stoten. Sinds de invoering van ETS in 2005 is de CO2-uitstoot van bedrijven met 43 procent verminderd. Het handelssysteem voor CO2-opslag in woningen zou net zo’n positief effect kunnen hebben. Onno Dwars, CEO Ballast Nedam Development: “Een financiële prikkel voor CO2-opslag kan wel eens een revolutie ontketenen in de bouw- en vastgoedsector. De sector wordt als het ware een CO2-stofzuiger voor de Nederlandse samenleving.”

Eerder nam Ballast Nedam al het initiatief voor het platform WeGrow. Dat brengt boeren die biobased gewassen telen samen met bouwers die ze willen gebruiken.

Boeren en bouwers nieuwe klimaathelden

Vanaf vandaag - woensdag 6 december – kunnen bedrijven, overheden of andere instellingen zich inschrijven voor de voorverkoop van de CO2-opslag in de woningbouwprojecten van Ballast Nedam. “Het vastleggen van CO2 in biobased gebouwen zorgt niet alleen voor minder CO2 in de lucht, maar verdringt ook het gebruik van beton en staal, materialen met extreem veel uitstoot”, zegt Sven Jense, directeur van de Climate Cleanup Foundation.

Projectleider Sacha Brons van Construction Stored Carbon denkt dat de certificaten de ontbrekende schakel zijn in de hele keten van biobased bouwen. “Boeren en bouwers kunnen onze nieuwe klimaathelden worden door samen biobased bouwketens op te zetten, maar er ontbreekt één element: transitiefinanciering. Met behulp van onze koolstof-certificaten kunnen overheden, financiële instellingen en bedrijven die financiering nu bieden”, zegt hij.

Dit artikel van André Oerlemans verscheen onder de titel 'Certificaten voor CO2-opslag in woningen kunnen voor revolutie in de bouw zorgen' op Change.inc op 6 december 2023 en is met toestemming overgenomen.

Illustratie Natuurhuis: Ballast Nedam

Meer weten wat Circulair Bouwend doet voor biobased bouwen? Kijk bij het thema Korte ketens biobased bouwmaterialen.