Hij heeft het mooiste programma van Circulair Bouwend vindt Jim Opperman, want in het business- en financieringsmodel zit vaak de bottleneck én de oplossing voor circulair bouwen: “Het vervelende is dat we in een hele lineaire wereld leven en dat we echt meercyclisch naar producten moeten gaan kijken. Wanneer je dat durft, dan ga je zien dat circulair ontwerpen en circulair verwezenlijken eigenlijk een goudmijntje is. Een goed businessmodel is dan de katalysator van elke nieuwe innovatie."

Na een opleiding tot architect aan de kunstacademie en een opleiding Bedrijfskader/Marketing reisde Opperman jarenlang over de hele wereld om maakbedrijven te adviseren bij innovaties. Van hem werd vaak verwacht om bij klanten de rol van disruptive innovator op zich te nemen, iemand die op een andere manier tegen zaken aan durft te kijken en ook over duurzaamheid begint. Toen hij dertien jaar geleden voor zichzelf begon was dit dan ook een belangrijke drijfveer. ”Ik ben in eerste instantie aan de slag gegaan voor bedrijven uit mijn netwerk om zaken beter te doen, om meer verantwoorde businessmodellen op te tuigen en daarnaast eigen projecten te gaan doen. Met mijn achtergrond in de architectuur ben ik begonnen met het ontwerpen van circulaire woningen."

"Omdat ik alle interessante producties ter wereld van binnen heb mogen bekijken ging ik ook meteen schaalbaar denken.”

Dat er al veel mogelijkheden zijn om de bouw te verduurzamen staat voor Opperman vast: “We kunnen in onze markt al echt heel veel. We kunnen het laagwaardige afval uit de woningbouw met minimaal 80 tot 90% verminderen. Als we van tevoren na gaan denken en vooraf bepalen wat we aan de achterkant met materialen willen, dan kunnen we het anders doen. Door de businessmodellen die ik heb ontwikkeld en alle projectontwikkelaars en de woningbouwcorporaties waarmee ik gesproken heb, kom je erachter: eigenlijk willen we dit allemaal. Ik heb ook veel contact met banken maar het komt nog niet goed bij elkaar. "

"Te weinig partijen zien het buitengewoon interessante businessmodel wat er eigenlijk achter zit”

Kun je een voorbeeld noemen van zo’n interessant businessmodel?

“Neem bijvoorbeeld een dak: als het goedkoop moet dan is het plat, als het esthetisch verantwoord moet dan krijgt het vaak een puntdak. Dan gaan we daar dakbekleding op leggen en dan worden die vervolgens uitgerust met glas-op-glas zonnepanelen. Er is al een Nederlandse producent die zich bezighoudt met het produceren van circulaire zonnepanelen, die eventueel ook als dakbedekking kunnen dienen. Samen met zo'n partij kunnen we kijken hoe wij nou zo verantwoord mogelijk de technologie kunnen implementeren in de woningbouw, zodat we die zonnepanelen 15 tot 20 jaar effectief in kunnen zetten en vervolgens terugbrengen. Deze worden gedemonteerd, er worden nieuwe grondstoffen van gemaakt en daar worden weer nieuwe daken van gemaakt die wellicht over 20 jaar nog efficiënter energie opleveren.”

Wat ga je doen in het programma Nieuwe Business- en financieringsmodellen?

“Ik ga pogen om alle belangrijke stakeholders aan boord te krijgen, zoals lokale overheden, financiers, hypotheekverstrekkers, wooncorporaties, bouwbedrijven, sloopbedrijven, installateurs en toeleveranciers. "

"Al die stakeholders wil ik laten zien dat het spannend is omdat er risico bij zit. Als we bereid zijn om dat risico met z’n allen te dragen en te onderzoeken, dan kunnen we een deel van de koudwatervrees wegnemen."

"Dit kan bijvoorbeeld door samenwerking met de onderwijsinstellingen die we in het zuiden rijk zijn, zoals Tilburg University voor econometrische modellen en Avans voor onderzoeken naar de impact op de nieuwe economie. Dan kunnen we het gewoon gaan doen: allereerst in de realisatie, dus serieus circulair gaan bouwen waarin we echt hele andere keuzes maken dan dat we nu doen. En de tweede is de circulaire ketens rond de toeleveranciers van de woningbouw te gaan sluiten en die zo waardevol mogelijk te maken. Dus aan de voorkant in het ontwerp kiezen voor echt circulair waardevaste materialen en door een gesloten keten er ook voor te zorgen dat die waarde behouden blijft.”

Wanneer is jouw opdracht voor Circulair Bouwend geslaagd?

Mijn eerste doel is gehaald als we over twee jaar een verregaand serieus circulair wijkje aan het verwezenlijken zijn met zoveel mogelijk verschillende producten en hoogwaardige circulaire ketens. Ook wil ik hoogwaardige circulaire ketens met componenten, onderdelen, bouwmaterialen hebben gesloten in samenwerking met toeleveranciers voor de bouw. Die hebben een belangrijke rol en er zijn echt nog wel een aantal ketens te sluiten.”

Opperman denkt dat het programma Circulair Bouwend daarbij een belangrijke rol kan spelen: 

“De schaalgrootte, de geografische reikwijdte en het multi helix concept zijn drie factoren die volgens mij voor enorm veel impact kunnen zorgen.”

Wat zie je als belangrijke uitdagingen?

“We hebben het toch over een woning, dus we hebben over € 300.000 als we alles bij elkaar optellen. Dit zijn geen bedragen van ‘laten we het eens even proberen’, dan ben je zó heel veel geld kwijt. Dus als we moeten leren, dan zullen we die risico’s hopelijk samen met die stakeholders op kunnen pakken en kunnen verdelen. En ook goed wetenschappelijk onderbouwd erachter komen dat risico helemaal geen risico blijkt te zijn, maar gewoon een kans.”

Dé grote uitdaging is natuurlijk zoals bij elke transitie dat er heel veel conservatieve krachten zijn.

"De grootste conservatieve kracht is wel de lineaire wereld waarin wij leven en die aan de voorkant producten goedkoop aan wil bieden. "

We moeten gaan zien dat dat ook waardevol kan en dat we daar interessante businessmodellen omheen kunnen ontwikkelen. Op het moment dat het gezien wordt dat die businessmodel interessant zijn en dat er iemand geld mee kan verdienen om het zo maar even plat te slaan. Ja, daar gaat het vliegen, zonder enige twijfel.”

Wat is jouw oproep aan overheden, bedrijven en andere stakeholders?

“Parkeer even het traditionele lineaire gedachtegoed en ga in gesprek met zoveel mogelijk stakeholders."

 Ga samen met mij er met een open blik naar kijken: hoe kunnen wij nu de echt lange termijn waarde creëren? Ik snap dat dit iets abstracts heeft, want je bent uiteindelijk waarde aan het creëren voor een periode wanneer wij er niet meer zijn. Maar durf het op die manier aan te vliegen en ook te kijken naar die meervoudige waardecreatie en op die manier een businessmodel vorm te geven. Dus niet lineair, maar écht circulair.”

Neem contact op met Jim Opperman.